🙂) خراسان...أرضُ الشمس(🙂
بقلم : حامد حبيب_مصر
(5)
جهود الأفغانيين في نشر الإسلام :
حامد حبيب
وكانت "خراسان"
ولاسيّما في القرن الثاني الهجري، تنافس مركز الخلافة الإسلامية في زعامة
المسلمين، وفي نشر الدين الإسلامي.
كان للأفغانيين تاريخٌ مجيد في
نشر الإسلام في شبه القارة الهندية،وبدأ
ذلك على يد سبكنكتين
مؤسس الدولة الغزنوية نسبة إلى
مدينة غزنة التي اتخذها عاصمة له في أفغانستان ، وهو أوّل
ملك أفغاني استطاع أن يتوسّع في الفتوحات وينشر الإسلام في خراسان (أفغانستان) ، وسيستان،
وفيما وراء جبال الهندوكش حتى شملت فتوحاته الإسلامية شبه القارة الهندية.
كما نهج السلطان
محمود الغزنوي الذي وُلِّيَ المُلك
بعد "سبكنكتين" نهج سلفه ،
فقد ورث حُكم
السامانيين كلّه في خراسان وبلاد ماوراء النهر،ووصل ملكُه إلى مابعد إقلين قزوين،
وأخضع بلاد الغُور فيما بين غزنة
وهِرات،ونشر الإسلام في هذه المناطق على نطاق
واسعد، ثم أخذ على عاتقِه الجهاد
في سبيل نشر الدين الإسلامي وتعاليمه حتى
ذاع صيتُه، فغزا شبه القارة الهندية سبع عشرة
مرّة في سبعة وعشرين عاماً فيما
بين عام ١٠٠٠ميلادية وعام ١٠٢٦م ،
حتي خضعت
له شبه
القارة الهندية خضوعاً تامًّا، وقد
نقل السلطان محمود الغزنوي
إلى القارة الهندية الدين الإسلامي
الحنيف إلى جانب الثقافة والمعارف الإنسانية والمدينة والحضارة البشرية.
كذلك أبلى الغوريون الأفغانيون _ بعده_ أحسن بلاء في سبيل المحافظة على الفتوحات الأفغانية،
فلقد جاب السلطان
شهاب الدين الغوري الهندستان غازياً
من البنجاب إلى البنغال في فتوحات
متواصلة خلال ثلاثين عاماً
، وأخضع السّند جميعه لسلطانه
حتى البحر، وعلى أيدي رجال الغوري بدأ الحُكم الحقيقي للمسلمين
بالهند، فلقد تحوّل الغُزاة إلى
الاستقرار والإقامة الدائمة في
البلاد التي فتحوها، وبذلك صارت
لهم هناك دولةٌ إسلامية قويّة مرهوبة الجانب، مُتّسعةَ الرُّقعة
عظيمة السلطان، ومازالت آثارهم الثقافية والعلمية والفنّية والعمرانية
باقية حتى اليوم.
ويُعَد قُطب الدين
أيبك الذي بنى
المسجد الكبير في "دلهي"
أحد مماليك شهاب الدين الغوري،
ومازالت مئذنة منارة هذا المسجد ماثلةً حتى اليوم ومعروفة
باسم " قُطب منار" ،
وتُعَد آية في
روعةِ البناء والفنّ، ولهذه
المنارة مثيل في " نيروزكوه "
عاصمة الغوريين في أفغانستان، وهي
المعروفة باسم "منار جام".
وللدولة التيمورية آثارٌ حميدة في الإسلام والعلم، ويقترن بهذه الدولة اسم
مؤسّسها العظيم السلطان
(بابر) الذي يُعتبَر في نظر التاريخ أحد العظماء، فقد ذكر المؤرّخون عنه
أنه كان
حنفيّ المذهب مجتهداً، وقد
ألّف عدّة كتب في العلوم المختلفة ٠كما
اخترع خطًّا سُمِّيَ باسمه
كتب به مصحفاً،
وأهداه إلى مكة المكرّمة، وكان
كذلك أديباً يقرضُ
الشِّعر، ومازال ضريحه في مدينة
"كابُل" العاصمة الأفغانية مثابةً للسُّياح وعلماء الآثار
والتاريخ.
_______________
ترجمة: حامد حبيب
………………
….
"خراسان...سرزمین
خورشید "
(6)
تلاش های افغانستان برای گسترش اسلام:
---------------------------------------------------------
خراسان به ویژه در
قرن دوم هجری با مرکز خلافت اسلامی برای رهبری رقابت می کرد.
مسلمانان و در گسترش دین اسلام.
افغانها تاریخ باشکوهی در گسترش اسلام در شبه قاره هند داشتند و این امر به
دست ساباکانتین آغاز شد.
موسس دولت غزنوی به نام شهر غزنی که آن را به عنوان پایتخت خود در
افغانستان گرفت و اولین بود.
یک پادشاه افغان توانست فتوحات خود را گسترش دهد و اسلام را در خراسان
(افغانستان) و سیستان گسترش دهد و فراتر از کوه های هندوکش، فتوحات اسلامی او شامل
شبه قاره هند می شد.
سلطان محمود غزنوی که پس از «سبکنتن» به سلطنت رسید نیز از رویکرد سلف خود
پیروی کرد و وارث تمام حکومت سامانیان در خراسان و ماوراءالنهر شد و حکومت او به
فراسوی اقلین قزوین رسید و سرزمین های غورها را بین غزنین و غزنه به انقیاد رساند.
هرات و اسلام را در این نواحی در سطح وسیعتر گسترش داد و سپس جهاد در راه گسترش دین
اسلام و معارف آن را بر عهده گرفت تا اینکه شهرت یافت و هفده بار شبه قاره هند را
فتح کرد هر بیست و هفت سال یک بار بین سال 1000 میلادی تا سال 1026 میلادی، تا
زمانی که شبیه او به او تسلیم شد قاره هند کاملا تحت سلطه قرار گرفت و سلطان محمود
غزنوی دین اسلام را به قاره هند منتقل کر الحنیف در کنار فرهنگ و دانش بشری، شهر و
تمدن بشری به همین ترتیب، غوریان افغانستان - بعد از او - بهترین کار را در حفظ
کشور انجام دادند فتوحات افغانستان، سلطان شهاب الدین غوری در فتوحات از پنجاب تا
بنگال به هندوستان حمله کرد سند به طور مستمر به مدت سی سال تمام سند را تحت
اقتدار خود، حتی دریا، قرار داد و به دست مردان ایدیر الغوری، حکومت واقعی
مسلمانان در هند آغاز شد. مهاجمان به ثبات و اقامت دائم در هند روی آوردند کشوری
که آنها فتح کردند و به این ترتیب به یک دولت اسلامی قوی و مخوف با وسعت وسیع تبدیل
شدند بزرگ برای سلطان، و آثار فرهنگی، علمی، هنری و معماری آنها هنوز باقی مانده
است.
(قطب الدین ایبک) که مسجد اعظم دهلی را بنا کرد، از ممالک شهاب الدین غوری
به شمار می رود.
مناره مناره این مسجد امروزه نیز پابرجاست و به «قطوب منار» معروف است شکوه
ساخت و ساز و هنر و این فانوس دریایی مشابه خود را در «نیروزکوه» پایتخت غوریان
افغانستان دارد معروف به "منار جام".
دولت تیموری در اسلام و علم آثار ستودنی داشت و نام بنیانگذار آن سلطان
بزرگ با این دولت گره خورده است بابر که در نزد تاریخ از بزرگان به شمار می رود،
مورخان درباره او عالمی کوشا ذکر کرده اند و چندین کتاب در علوم مختلف نوشته و خطی
به نام او ابداع کرده و قرآنی نوشته است. با آن
او را به مکه هدیه داد و او هم نویسنده ای بود که شعر می گفت و مرقدش هنوز
در شهر کابل پایتخت افغانستان است برای گردشگران، باستان شناسان و مورخان.
____________________
مترجم نويسنده : حامد حبيب
كشور _مصر
